शेतकऱ्यांना सौरपंपावर सरकारकडून मिळणार आर्थिक मदत, आता पिकांच्या सिंचनाची अडचण नाही
पीएम कुसुम योजना ही केंद्र सरकारची महत्त्वाकांक्षी योजना आहे, ज्या अंतर्गत शेतकऱ्यांना सौर पंप बसवण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात सरकारी मदत मिळते. या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांसाठी सौरपंप आणि इतर ग्रीड जोडलेले सौर ऊर्जा संयंत्र बसवण्याची तरतूद आहे. केंद्र सरकारच्या पीएम कुसुम योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना सौर पंप बसवण्यासाठी 90 टक्के सरकारी मदत दिली जात आहे. शासनाच्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार शेतकऱ्याला यासाठी केवळ 10 टक्के खर्च करावा लागतो. शिवाय, सौरपंप शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नाचे साधन बनतात. शेतकरी पंतप्रधान कुसुम योजनाअर्ज करून तुम्ही अनुदानावर तुमच्या शेतात सौर पंप बसवू शकता या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांची नापीक जमीनही वापरात आणता येईल. देशातील सर्व शेतकरी या योजनेचा लाभ घेऊ शकतात आणि सोलर पंप बसवून त्यांच्या जमिनीला सहज सिंचन करू शकतात. सोलर पॅनलमधून निर्माण होणारी वीज सिंचनासाठी वापरली जाऊ शकते आणि अतिरिक्त वीज वीज वितरणाला विकली जाऊ शकते. सोलर पॅनेल 25 वर्षे टिकतील आणि त्यांची देखभाल अगदी सहज करता येईल. PM कुसुम योजनेंतर्गत उपलब्ध असलेल्या फायद्यांविषयी आणि ट्रॅक्टरगुरूच्या या पोस्टद्वारे आम्हाला हा लाभ कसा मिळवता येईल याबद्दल जाणून घेऊ या.
काय आहे पंतप्रधान कुसुम योजना
खरे तर युक्रेन-रशिया युद्धामुळे कोळशाच्या पुरवठ्यात घट झाली आहे. सध्या देशात निर्माण झालेल्या प्रचंड वीज संकटामागील उत्पादन आणि कोळशाचा तुटवडा हे सर्वात मोठे कारण म्हणून समोर येत आहे. भारतातील सुमारे ७० टक्के वीजनिर्मिती कोळशावर अवलंबून आहे. त्यामुळे सध्या पुरेसा कोळसा मिळत नसल्याने देशातील अनेक राज्यांमध्ये विजेचे संकट निर्माण झाले आहे. विजेच्या संकटामुळे देशातील शेतकऱ्यांवर सिंचनाचे संकट कोसळले आहे. कारण देशातील बहुतांश सिंचन हे ग्रीडशी जोडलेल्या विजेवर अवलंबून आहे. ग्रीड जोडलेल्या वीज संकटामुळे वेळेवर सिंचन होत नसल्याने पिकांच्या उत्पादनावर परिणाम होत आहे. सिंचनाशी संबंधित या सर्व समस्या लक्षात घेऊन केंद्राच्या मोदी सरकारने पंतप्रधान कुसुम योजना सुरू केली. या योजनेअंतर्गत देशभरात वापरले जाणारे सर्व डिजिटल विद्युत पंप सौरऊर्जा पंपांमध्ये रूपांतरित केले जातील. या योजनेंतर्गत शेतकरीसौरपंपांवर अनुदान दिले जाईल.
फक्त 10 टक्के खर्च द्या
पीएम कुसुम योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना दुहेरी लाभ मिळणार आहे. या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना सिंचनासाठी सोलर पॅनलची सुविधा देण्यात आली आहे. या योजनेंतर्गत सौर पंप बसविण्याच्या एकूण खर्चापैकी 90 टक्के खर्च सरकारकडून केला जातो. उर्वरित 10 टक्के खर्च शेतकरी स्वत: भरतात. या योजनेंतर्गत, केंद्र आणि राज्य सरकार शेतकऱ्यांना सौर पंप खरेदीवर 30-30 टक्के (एकूण 60 टक्के) अनुदान देईल. त्याचबरोबर शेतकऱ्यांना बँकांकडून योजनेअंतर्गत 30 टक्क्यांपर्यंत कर्ज मिळते. अशा प्रकारे शेतकऱ्यांना शेतात सौरपंप बसवण्यासाठी केवळ 10 टक्के खर्च करावा लागणार आहे.
सौरपंप अतिरिक्त उत्पन्नाचे साधन बनेल
प्रधानमंत्री किसान सौर ऊर्जा सुरक्षा आणि उत्थान महाभियान (पीएम कुसुम) अंतर्गत आता शेतकऱ्यांच्या शेतात वीज निर्माण केली जात आहे. या योजनेचा लाभ घेणाऱ्या शेतकऱ्यांना त्याचा मोठा लाभ मिळत आहे. सोलर पॅनलमधून निर्माण होणारी वीज ते सिंचनासाठी वापरत आहेत आणि अतिरिक्त वीज वितरण ग्रीडला विकून अतिरिक्त उत्पन्नही मिळवत आहेत. या योजनेंतर्गत 4 ते 5 एकर जमिनीवर सोलर पॅनल बसवल्यास वर्षभरात सुमारे 15 लाख युनिट वीजनिर्मिती होईल. जे तुम्ही वीज विभागाला सुमारे ३ रुपये ७ पैसे दराने विकून वार्षिक ४५ लाख रुपयांचे उत्पन्न मिळवू शकता. सोलर पॅनेल 25 वर्षे टिकतील आणि त्यांची देखभाल अगदी सहज करता येईल.
सौर पंप योजनेची वैशिष्ट्ये
- पीएम कुसुम योजनेंतर्गत राज्यातील शेतकऱ्यांना सिंचन सुविधा उपलब्ध करून देण्यासाठी सरकारकडून सौर पंपांचा लाभ मिळणार आहे.
- शेतकऱ्यांना शेतीच्या कामांसाठी ग्रीडशी जोडलेल्या विजेवर अवलंबून राहण्यापासून दिलासा मिळणार आहे.
- या योजनेंतर्गत राज्यातील शेतकऱ्यांना सौरऊर्जेवर चालणारे सिंचन पंप संच दिले जाणार आहेत.
- शेतकऱ्यांच्या शेतात सौर पॅनेल बसवले जातील जेणेकरून त्यांना त्यांच्या आयपी सेटसाठी वीज निर्माण करता येईल.
- पीएम कुसुम योजनेचा ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांना मोठा फायदा होणार आहे. कारण अनेक वेळा ग्रीडीला जोडलेल्या विजेची वाट पाहत असताना शेतकऱ्यांना सिंचनाची कामे योग्य वेळी करता येत नाहीत. तसेच त्यांना सिंचनासाठी डिझेलवर जास्त खर्च करावा लागतो.
- हा अर्ज शेतजमिनीच्या सिंचनासाठी आहे. सौर पंप बसवण्यासाठी ऑनलाईन अर्ज मागविण्यात येत असून, त्यामध्ये भारत सरकार आणि राज्य सरकारकडून अनुदान दिले जात आहे.
- एका कुटुंबातील एका व्यक्तीलाच या योजनेचा लाभ मिळणार आहे.
- देशातील ते सर्व शेतकरी या योजनेसाठी पात्र असतील, ज्यांच्याकडे शेतीसाठी वीज कनेक्शन नाही.
- सहकारी संस्था, पंचायती, शेतकरी गट, शेतकरी उत्पादन संस्था आणि पाणी वापरकर्त्यांच्या संघटना सौर पंप लावण्यासाठी अर्ज करू शकतात.